تخت جمشید، افتخار کهن ایرانی

تخت جمشید که با اسم پارسه , پرسه‌پولیس و پرسپولیس نیز شناخته میشود , آیینه‌ای از مورخ و فرهنگ وتمدن قدیمی کشور ایران زمین به شمار می رود که به فرمان داریوش بزرگ در سال 518 ق . م و با حدود 125000 مترمربع وسعت , به‌عنوان یک کدام از شاهکارهای معماری زمان خویش در مرحله عالم ساخته شد . علاوه‌بر آن یکی‌از جاهای جالب شیراز به شمار میرود . تخت جمشید درواقع نقطع ی عطف نازکی و خلاقیت هنرمندان اهل ایران در به‌کارگیری فرهنگ وتمدن مردم متمایز زیرا مصری‌ها , بابلیان , یونانی‌ها , مادها و ارمنی‌هاست که تحت‌سلطه و دستور هخامنشیان بوده‌اند . انگیزه داریوش از ساخت این سازه آن بود که پایتختی در امپراطوری خویش احداث نماید که مثل نداشته باشد و برای این فعالیت , جلگه بزرگ مرودشت با پیشینه تاریخی سابق را تعیین کرد .

تخت جمشید

علت نام‌گذاری تخت جمشید به «پارسه» , قبیله پارس بوده‌اند که هخامنشیان رهبری آن‌ها را بر عهده داشتند . آن‌ها به اقامتگاه خویش پارس می‌گفتند , جایی که یونانیان آن را پرسیس ( persis ) می‌نامیدند و امروزه آن را عجم خطاب می کنیم . در سنگ‌نوشته‌ای که از خشایارشا بر جرز درگاه‌ محل ورود دروازه ملل باقی‌ باقیمانده و همین‌طور طبق بعضا لوحه‌های عیلامی , اسم اساسی تخت جمشید باعنوان «شهر پارسه» یاد شده‌است . گفته می شود در طول ساسانیان نیز این سازه را صد ستون و در زمان اسلامی آن را «چهل ستون» , «چهل منار» و «تخت حضرت سلیمان» می‌نامیده‌اند ; البته ابعاد به‌دلیل آن که مردمان اطلاعی از خالق این شرکت نداشتند , آن را به جمشید , فرمانروا باستانی نسبت داده و اسم «تخت جمشید» را بر آن نهادند .

در حین هخامنشیان , برای هر فصلی اقامتگاهی وجود داشت . اقامتگاه تابستانی در هگمتانه ( همدان مدرن ) , اقامتگاه زمستانی در شوش ( پایتخت عیلام ) و تخت جمشید نیز به‌عنوان اقامتگاه بهاری برای برگزاری مراسم جشن‌های ملی ایرانیان ( عید باستانی ) بود . بعداز داریوش بزرگ , پسرش خشیارشاه و همین‌طور نوه‌اش اردشیر یکم , بناهای باشکوهی بدین این شرکت هنری اضافه کردند . کلاً , ساخت کاخ‌های تخت جمشید حدود 180 سال به درازا کشید , 200 سال مورد به کارگیری قرار گرفت و بعد از نابودی به دست اسکندر مقدونی , ویرانه و متروک شد .

بخش‌های متعدد تیم تخت جمشید

برای مشاهده از کلیه بخش‌های گروه تخت جمشید به بیشتراز یک تا دو ساعت زمان نیاز خواهید داشت . به‌دنبال , داده ها هر قسمت به تفکیک در اختیار شما گذارده میگردد .

پله محل ورود

در نصیب محل ورود تخت جمشید , پله دو طرفه‌ای موجود است که زمان خشیارشا در ضلع غربی این سازه تاسیس شده است . هر طرف این پله 111 پلکان دارااست که به‌دلیل قرینه بودن , از شاهکارهای بزرگ معماری دیر باز به‌شمار می روند . بعداز 63 پلکان , به یک پاگرد می‌رسیم و بعداز آن 48 پلکان دیگر در جهت مخالف ادامه پیدا می‌نمایند . هر پلکان 6 . 90 متر ارتفاع , 38 سانتی‌متر پهنا و 10 سانتی‌متر پاخیز دارااست . به دور تا به دور پله‌ها نیز به نحو شگفت‌انگیزی با جان‌پناهی از کنگره‌های چهار پله‌ای تزیین شده‌است .

دروازه ملل

بعداز گذر از پله محل ورود , به دروازه باشکوه ملل یا این که دروازه خشایارشا میرسید که به‌دلیل ظواهر مختص خویش , آوازه جهانی داراست . هر ضلع از این سالن مربعی , 24 . 75 متر ارتفاع داراست و مساحت آن 612 . 5 مترمربع است . درگذشته میانه این سالن چهار ستون وجود داشت که هم‌اکنون سه ستون آن باقی است . طول هر ستون , بیش تر از 16 . 5 متر و طول هر مورد از درگاه‌های شرقی و غربی 10 متر و پهنا آن 3 . 82 متر است .

در درگاه غربی , دو گاو زیاد بزرگ و بر دروازه شرقی , دو گاو عظیم‌الجثه بالدار با راز بشر به چشم‌ می‌خورند . این موجودات , نشانگر افسانه‌های متاثر از آشوریان است و عظمت امپراطوری هخامنشی را نشان میدهد . در صورتی به رخ این گاوها توجه نمائید , متوجه ریش‌های بلند و مستطیل‌ شکلی می شوید که با غنچه نیلوفر آبی‌رنگ و گل‌های دوازده‌پر تزیین شده‌اند . بالای این درگاه‌ها نیز کتیبه‌ای به گویش فارسی باستان , عیلامی و بابلی حکاکی شده که ترجمه آن به‌این قرار است : «خدای بزرگ اهورامزدا است , که‌این زمین را آفرید , که اسمان را آفرید , که مردمان را آفرید , که روشن بختی مردم را آفرید , که خشایارشا را فرمانروا کرد , یکی را پاد شاه اکثری , یکی را سرور بخش اعظمی , اینجانب ( هستم ) خشایارشا , پاد شاه بزرگ , فرمان روا شاهان , پادشاه کشورهایی که مردمان مختلف دارا‌هستند , سلطان این عالم فراخ و به دور , پس داریوش فرمانروا , ( از تخمه ) هخامنشیان…»